بواسیر یا هموروئید یک عارضه در ناحیه مقعد یا انتهای رکتوم است که در این وضعیت عروق خونی متورم شده و احساس درد و ناراحتی بهوجود میآورد. اهمیت درمان خانگی هموروئید زمانی بیشتر میشود که این بیماری برکیفیت زندگی فرد اثر میگذارد و به دنبال راهی آسان، موثر و مقرون به صرفه برای رهایی از این مشکل میگردد.
برای درمان بواسیر در خانه، می توان از روش های سنتی و خانگی استفاده کرد. این روش ها شامل استفاده از نمک، آلوئه ورا و… است. همچنین، تغییر در رژیم غذایی و خوردن غذاهای مفید برای درمان هموروئید یا بواسیر موثر باشد. مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، مانند سبزیجات، میوه و غلات، می تواند به درمان یبوست و جلوگیری از بواسیر یا بیرون زدگی مقعد کمک کند.
درمان بواسیر در خانه با روش های طب سنتی و خانگی عمدتا در کاهش سختی و التهاب های مقعدی موثر است. با این حال، در صورت بروز علائم شدید بواسیر، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و درمان مناسب را با مشاوره وی انجام دهید.
دلایل عمده ابتلا به بواسیر
رایجترین علت تحریک وریدهای اطراف مقعد، فشار و کشیده شدن است که در اثر یبوست مزمن رخ میدهد. با این وجود بروز بواسیر علتهای دیگری هم دارد:
- نشستن طولانی مدت
- یبوست یا اسهال مزمن
- اضافه وزن
- بارداری
- رابطه جنسی مقعدی
- زور زدن مداوم برای دفع
- بلند کردن اجسام سنگین
- رژیم غذایی ناسالم

بواسیر خارجی
بواسیر خارجی، در واقع وریدهایی هستند که در لبه مقعد قرار دارند و به صورت گرد و صاف بافته شده اند. بواسیر خارجی، معمولاً با درد، خارش و خونریزی همراه هستند. برای درمان بواسیر خارجی، استفاده از کرم های آنتی هموروئید و یا استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب مفید واقع می شوند.
بواسیر داخلی
بواسیر داخلی در واقع وریدهایی هستند که در داخل مقعد قرار دارند. این نوع بواسیر، معمولاً با خونریزی، درد و احساس انزجار همراه است. برای درمان بواسیر داخلی ، می توان از داروهای تسکین دهنده درد و التهاب استفاده کرد. همچنین، در صورت عدم بهبودی با درمان های خانگی، برای درمان قطعی مراجعه به کلینیک و پزشک تخصصی داخلی یا جراح مقعدی توصیه می شود.
با توجه به اینکه بواسیر یک بیماری شایع است، بهتر است از روش های پیشگیری نیز استفاده کرد:
- افرادی که دچار یبوست هستند، باید به منظم کردن رژیم غذایی خود و مصرف آب کافی توجه کنند.
- استفاده از لوازم بهداشتی نرم می تواند به پیشگیری از بواسیر نیز کمک کند.
- افرادی که برای مدت طولانی می نشینند، باید به منظم کردن استراحت های کوتاه خود توجه کنند.
به طور کلی، این بیماری شایع با رعایت نکات پیشگیری و مراجعه به پزشک متخصص هموروئید در صورت نیاز، قابل درمان است.
راه های موثر درمان خانگی هموروئید
روشهای زیادی برای کاهش علائم و بهبود درد و ناراحتی این بیماری در خانه وجود دارد از مزایای این روش ها می توان به عدم نیاز به رفت و آمد، در دسترس بودن و صرف جویی در زمان اشاره کرد به طور معمول در روش های درمان خانگی از داروهای طبیعی و گیاهان دارویی استفاده می شود که عوارض جانبی کمتری نسبت به دارو های شیمیایی دارند. در نظر داشته باشید که ممکن است همه ی این روش های درمانی برایتان مناسب نباشد و شما می بایست از بین این روش ها مناسب ترین آن ها را برای خود انتخاب کنید. در ادامه به معرفی چند مورد از این روش ها می پردازیم:
کم کردن وزن
اولین قدم موثر در درمان خانگی هموروئید، کاهش وزن است. چاقی باعث تجمع چربی در اکثر نواحی بدن میشود که یکی از این قسمتها ناحیه مقعد است. افزایش وزن فشار قابل توجهی بر دستگاه گوارش ایجاد می کند و عوارض عارضه ی بواسیر را تشدید می نماید. وجود این چربیها باعث میشود دفع مدفوع به راحتی صورت نگیرد و بر اثر فشار ایجاد شده زخم مقعدی و هموروئید ایجاد گردد.
اصلاح رژیم غذایی و انجام ورزش های منظم به کاهش وزن کمک می کند. کم کردن وزن نه تنها از بواسیر جلوگیری می کند بلکه موجب بهبود عمومی سلامتی نیز می شود.

چمباتمه زدن
برای درمان بواسیر لازم است که فشار وارده به مقعد به حداقل مقدار خود برسد. کارهایی که باعث التهاب بیشتر رگهای آن ناحیه میشود عمل مدفوع کردن است.
استفاده از توالت فرنگی باعث میشود فشار بیشتری به رودهها برای دفع وارد شود و برعکس آن توالتهای ایرانی برای درمان بهتر هموروئید نقش بسزایی دارند، چرا که در آن حالت وقتی کف پا روی زمین قرار میگیرد فشار وارده به روده کمتر شده و رودهها مسیر را برای خروج مدفوع باز میکنند.
چمباتمه زدن یکی از راه های درمان خانگی هموروئید که موثر در کاهش علائم هموروئید است. این فعالیت میتواند منجر به تسکین درد و تورم شود. برای انجام چمباتمه باید از آب گرم و نمک استفاده کنید و ناحیه مورد نیاز را با آب داغ تحت تاثیر قرار دهید.
این روش ساده و قابل انجام در خانه می تواند به بهبود سریعتر نشانه های این بیماری کمک کند و تسکین بخشی مناسبی ارائه دهد.
جلوگیری از زور زدن
افرادی که گوارش آنها به خوبی عمل نمیکند و اصطلاحاً دچار یبوست هستند برای دفع مدفوع خود زمان زیادی را در دستشویی مینشینند. افرادی که دچار هموروئید هستند می بایست از نشستن زیاد در دستشویی و زور زدن خودداری کنند و تنها در لحظاتی که احساس نیاز به دستشویی دارند، سریعاً خود را به توالت برسانند. دفع دیر هنگام مدفوع باعث خشک شدن آن در رودهها شده و خروج آن را با سختی همراه میکند این مورد نیز فشار وارده به مقعد را افزایش می دهد و باعث تشکیل بواسیر میشود.
با توجه به این که زور زدن یکی از عوامل اصلی تشدید نشانه های بواسیر است. برای جلوگیری از زور زدن، باید از مواد نرم برای تمیزی استفاده کنید و دقت کافی را در حین دفع داشته باشید. از داروها یا روش های غیر طبی برای تسکین درد استفاده نکنید.

رعایت نظافت
پس از دفع مدفوع باید مقعد از کثیفیها تمیز شود. شستن مقعد با آب برای این عمل کافی است و کسانی که دچار هموروئید هستند باید به آرامی آن را از آلودگی پاک کرده و سپس با دستمال خشک کنند. استفاده از صابونهای شیمیایی به هیچ عنوان برای تمیزی مقعد بعد از دفع مدفوع توصیه نمیشود.
راه های موفق درمان خانگی هموروئید
آب گرم
درمان بواسیر با آب گرم از قدیمیترین روشهای درمان خانگی هموروئید است. حمام سیتز یا نشسته یک روش درمانی ساده و موثر برای کاهش علائم بواسیر است. در این روش شما باید یک لگن یا تشت را پر از آب گرم کنید و به مدت15 تا 20 دقیقه در روز درون آن بنشینید، طوری که آب تا کمر شما را بپوشاند. این کار با بهبود جریان خون، درد و التهاب را کاهش میدهد.
حمام با نمک اپسوم
نمک اپسوم که از سولفات منیزیم تشکیل شده برای کاهش درد و ناراحتی، کاهش تورم و التهاب، بهبود جریان خون در ناحیه و کمک به التیام زخم مقعد موثر است. نمک اپسوم به نرم شدن مدفوع هم کمک میکند و یبوست را کاهش دهد. برای استفاده از این روش درمان خانگی بواسیر، یک وان یا تشت را پر از آب گرم کرده و حدود یک تا ۲ فنجان نمک اپسوم به آن اضافه کنید. خوب هم بزنید تا نمک کاملاً در آب حل شود. سپس ناحیهی مبتلا به بواسیر را داخل آب قرار داده و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آن بنشینید.

استفاده از کیسه و کمپرس آب سرد و گرم
استفاده از کیسه و کمپرس حاوی آب سرد یا گرم نیز یک روش کارآمد درمان خانگی هموروئید است. کمپرس حاوی آب گرم به بهبود جریان خون کمک میکند و منجر به کاهش علائم بواسیر و تسکین درد و تورم می شود. استفاده از کمپرس آب سرد یا حتی چند تکه یخ در کیسه فریزر و حوله نیز باعث منقبض شدن عروق خونی شده و تورم و التهاب را کاهش میدهد.
برای بهبود درد ناشی از هموروئید حوله و یا پارچهای را با آب گرم شسته و پس از گرفتن آب اضافه آن را روی مقعد قرار دهید. انجام این عمل به مدت 20 دقیقه باعث جمع شدن برآمدگی و ورم میشود. همچنین میتوان از کیسه آب سرد و یا حولهای که در آن یخ باشد استفاده نمود تا اگر مقعد دچار خون ریزی شده باشد آن را بند بیاورد.
مصرف فیبر در رژیم غذایی
افزودن مواد غذایی حاوی فیبر به رژیم روزانه میتواند به نرم شدن مدفوع کمک کند و دفع آن را آسانتر نماید. رژیم غذایی فیبردار، آب را به خود جذب میکند و باعث حجیمتر شدن مدفوع میشود. این کار زمان عبور مدفوع از روده را کاهش میدهد و در نتیجه احتمال یبوست و فشار بر رگهای خونی مقعد را کم میکند.
آبرسانی به بدن
درمان خانگی هموروئید بدون نوشیدن آب کافی در طول روز ممکن نیست. هیدراته نگه داشتن بدن، مانع یبوست میشود.
روغن نارگیل برای تسکین بواسیر
استفاده موضعی از روغن نارگیل خالص و طبیعی باعث نرم شدن ناحیه ملتهب میشود. این روغن دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است که به حفظ بهداشت و سلامت ناحیه متورم کمک میکند. روغن نارگیل به عنوان یک نرم کننده طبیعی عمل کرده و به عبور راحت مدفوع کمک میکند. این مزیت، فشار روی بواسیر را کاهش داده و از بدتر شدن آن جلوگیری میکند. بنابراین به دلیل خواص ضد التهابی و التیامبخش روغن نارگیل میتوانید به عنوان یک روش درمان خانگی هموروئید، از این محصول برای کاهش درد، تورم و التهاب کمک بگیرید.
ورزش کردن
تحرک، پیادهروی و یا ورزش کردن باعث تقویت دستگاه گوارشی میشود و اگر سیستم گوارش به خوبی عمل کند دفع مدفوع راحتتر میشود. شما می بایست فشار وارده به ناحیه مقعد را کم کنید تا احتمال تشدید و بروز هموروئید کاهش یابد.
ژل آلوئه ورا
آلوئه ورا یکی از گیاهانی است که خواص دارویی بسیاری دارد. آلوئه ورا که مانند یک ژل است به ترمیم زخمها کمک می کند. مبتلایان به هموروئید میتوانند از این ژل برای بهبود درد و توده بیرون آمده استفاده کنند. در این روش می بایست روزانه 2 تا 3 بار از این ژل به محل مورد نظر بمالید و این عمل را به مدت 15 تا 20 دقیقه ادامه داد.
برای استفاده از آلوئهورا در درمان بواسیر، میتوانید ژل تازه گیاه را بهطور مستقیم روی ناحیه آسیبدیده بمالید. همچنین میتوانید از ژلهای آماده موجود در بازار استفاده کنید. تکرار چند باره این کار در طول روز باعث کاهش التهاب و بهبود علائم میشود. همچنین نوشیدن آب برگ آلوئهورا را هم باید در لیست روشهای درمان خانگی هموروئید ثبت کرد. نکته حائز اهمیت این است که قبل از مصرف می بایست از عدم حساسیت به این ماده اطمینان حاصل کنید.

استفاده از وازلین
طبق آزمایشات انجام شده بر روی تعدادی از افراد مبتلا به این عارضه تاثیر وازلین برای بهبود مشاهده شده است. این ماده باعث تسکین درد و کم شدن التهاب میشود، همچنین با استفاده از وازلین دفع مدفوع راحت تر صورت میگیرد و فشار وارده به رگها هنگام خروج کاهش می یابد.
درمان بواسیر با سرکه
سرکه سیب دارای خواص ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی است و اسید استیک موجود در آن به تنظیم pH پوست و از بین بردن باکتریهای مضر کمک میکند. یک روش رایج برای استفاده از سرکه سیب در درمان بواسیر، تمیز کردن ناحیه آسیب دیده با یک توپ پنبهای آغشته به سرکه سیب رقیق شده است. این کار به کاهش درد، سوزش و خارش کمک میکند. نوشیدن روزانه یک لیوان آب با یک قاشق چایخوری سرکه سیب به بهبود هضم و پیشگیری از یبوست کمک میکند.
درمان بواسیر با عسل
عسل با خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و التیام بخش خود هم به عنوان یک ژل موضعی و هم داروی خوراکی به کاهش علائم بواسیر کمک میکند. عسل حاوی ویتامینها و مواد معدنی مختلف، آنزیمها و اسیدهای آمینه است که میتوانند به ترمیم بافتهای آسیبدیده کمک کنند.
چای کیسهای برای کاهش التهاب بواسیر
یک چای کیسهای را درون آب جوش بگذارید و سپس آن را بیرون بیاورید و اجازه دهید تا خنک شود. سپس چای کیسهای را به آرامی روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید تا التهاب و درد کاهش یابد. تانین موجود در چای به کاهش التهاب کمک میکند و به عنوان یک قابض ملایم باعث کاهش درد میشود.
استفاده از گیاه فندق افسونگر
برای استفاده از فندق افسونگر (نام علمی: Hamamelis) در درمان خانگی هموروئید، معمولا از عصاره یا محلول آن استفاده میشود که به صورت موضعی بر روی ناحیه آسیب دیده اعمال میشود. این گیاه اثر ضد التهابی، ضد میکروبی و قابض دارد.
درمان بواسیر با روغن زیتون
روغن زیتون از گذشتههای دور تا امروز علاج همیشگی یبوست بوده است. روغن بکر را هم میتوانید همراه انواع غذا و سالاد میل کنید و هم به صورت موضعی به محل بمالید.
دیگر روشهای خانگی
علاوه بر مواردی که مطرح شد، درمان بواسیر با حنا، نوشیدنیهای ملین مانند خاکشیر، آب انجیر، آب آلو و هم چنین برگ سنا نیز بسیار رایج است.
روش های پیشگیری از بواسیر
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و بواسیر هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه به برخی از روشهای پیشگیری از ابتلا به بواسیر میپردازیم:
- انجام ورزشهای ملایم: ورزشهای ملایم مانند پیادهروی، شنا و یوگا میتوانند جریان خون را بهبود بخشیده و فشار بر وریدها را کاهش دهند.
- خودداری از نشستن طولانی: نداشتن تحرک و وارد کردن فشار به مقعد، امکان ابتلا به بواسیر را افزایش میدهد. ورزش کردن و تحرک داشتن را در دستور کار برنامه روزانه خود قرار دهید.
- جلوگیری از بروز یبوست با ماساژ: ماساژ شکم میتواند راه حل طبیعی و موثری برای این مشکل باشد. با تحریک فیزیکی شکم به بهبود حرکت رودهها و پیشگیری از یبوست کمک کنید.
- استفاده از مکملهای فیبر: فیبر نقش مهمی در نرم کردن مدفوع و تنظیم عملکرد دستگاه گوارش شما دارد. مدفوع سخت و خشک مساوی است با فشار بیشتر هنگام دفع و در نهایت تورم و التهاب رگها و بواسیر. مکمل فیبر به عنوان درمان خانگی بواسیر نیز مطرح است.
- تاثیر لباسهای نخی و آزاد: پارچه نخی، تنفس پذیر است و باعث گردش هوا و کاهش تعریق در ناحیه مقعد میشود. بنابراین از خارش و سوزش جلوگیری میکند. با پوشیدن لباس های الیاف طبیعی و گشاد کمتر احتمال دارد که تحریک یا فشار بر روی ناحیه آسیب دیده ایجاد شود.
- رعایت بهداشت شخصی: شستشوی اصولی، تمیزکردن مقعد و در عین حال حفظ رطوبت این ناحیه بسیار مهم است.
درمان قطعی بواسیر
درمان قطعی بواسیر، عموماً با جراحی لیزری انجام می شود. اگر بواسیر شما خیلی بزرگ شده باشد و دارای علائم شدیدی مانند خونریزی و درد باشید، پزشک احتمالا جراحی یا لیزر درمانی را به شما پیشنهاد می دهد. برای درمان هموروئید می توانید از انواع پماد آنتی هموروئید استفاده کنید که التهاب را کاهش می دهند و درمان را تسریع می کنند. از مصرف داروهایی که ممکن است باعث تحریک مقعد شوند، مانند لاکتولوز، خودداری کنید.
سوالات متداول
وزن کم کردن چقدر در درمان هموروئید موثر است؟
کاهش وزن یکی از عوامل موثر در درمان هموروئید است. افزایش وزن میتواند فشار بر منطقه مورد نظر ایجاد کند و باعث تشدید علائم بواسیر شود. بنابراین، کاهش وزن بهبودی قابل توجهی در درمان هموروئید ایجاد میکند.
این موضوع نشان دهنده اهمیت اصلاح رژیم غذایی و انجام ورزشهای منظم برای کاهش وزن و افزایش سلامتی است. به طور کلی، هر چه وزن کمتری داشته باشید، خطر ابتلا به علائم بیماریهای دستگاه گوارش کاهش خواهد یافت.
آیا حمام با آب و نمک برای درمان بواسیر مفید است؟
نشستن در آب نمک برای رفع بیرون زدگی هموروئید و کاهش درد میتواند موثر باشد.
حمام با آب و نمک یکی از روشهای خانگی موثر برای تسکین علایم هموروئید است. نشستن در آب گرم و حاوی نمک میتواند به تسکین التهاب و درد مقعدی کمک کند. این روش به تسهیل دفع و کاهش خونریزی هم ارتباط دارد.
استفاده از ژل آلوئه ورا برای درمان خانگی بواسیر چقدر تاثیرگذار است؟
ژل آلوئه ورا برای بهبود درد و توده بیرون آمده خیلی موثر است.از این روش میتوان روزانه 2 تا 3 بار ژل را به محل مورد نظر مالید و این عمل را به مدت 15 تا 20 دقیقه ادامه داد.