درمان فیستول مقعد

فیستول مقعدی معمولا به علت سهل انگاری در درمان آبسه های مقعدی ایجاد می شود. یکی دیگر از دلایل ابتلا به این عارضه ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن و عفونت در روده‌ها  و نواحی نشیمنگاه می باشد.

از مهم‌ ترین علائم فیستول مقعد

• بی‌اختیاری در کنترل دفع و گازهای روده
• خروج ترشحات بدبو
• وجود آبسه‌های زیاد در ناحیه مقعد
• تب و لرز به دلیل وجود عفونت در بدن
• تورم و قرمزی حاصل از عفونت
• درد و احساس سوزش و ضربان در مقعد و نواحی اطراف آن

فیستول مقعد به طور معمول در محل غدد مقعد بروز پیدا می‌کند این بیماری  نوع سطحی که کمتر از 30 درصد بافت خارجی مقعد را درگیر می‌کند تا فیستول پیچیده اینتراسفنکتریک و فیستول حاد را شامل می‌شود. به دلیل دخالت داشتن چرک و عفونت در این بیماری در صورت عدم درمان، احتمال پخش عفونت به نقاط دیگر بدن و پیشرفت بیماری وجود دارد.

عوارض فیستول مقعد

• احساس درد همراه با ضربان در ناحیه مقعد
• ترشحات بدبو
• دفع مدفوع خونی و چرکی
• انتشار عفونت
• بی‌اختیاری در دفع
• خارش و تب
• بروز سرطان در صورت عدم پیگیری و درمان فیستول مقعد

روش‌های تشخیص فیستول

معاینه فیزیکی یکی از روش‌های تشخیص فیستول توسط پزشک است که در آن پزشم ببعد از گرفتن شرح حال بیمار اگر لازم بود به بررسی و لمس منفذ خارجی و درونی مقعد می‌پردازد تا میزان التهاب و سفتی ناحیه‌ مورد نظر را بررسی کند.

در روش آنوسکوپی پزشک با کمک گرفتن از ابزار مخصوص به بازدید داخل رکتوم می‌پردازد و تصویر واضحی از درون مقعد را مشاهده می‌کند.

پروکتوسکوپی از دیگر روش‌های تشخیصی فیستول مقعد است که توسط دستگاه پروکتوسکوپ که لوله‌ای مجهز با دوربین و نور است، انتهای راست روده و مقعد به راحتی مورد معاینه قرار می‌گیرد.

سونوگرافی، MRI، سیگموئیدوسکوپی و ماده حاجب از دیگر روش‌های تشخیص فیستول مقعد به شمار می‌روند.

آشنایی با روش‌های درمانی فیستول مقعدی

برای درمان فیستول مقعد در خانه راهکارهای مختلفی وجود دارد که عمدتا به ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خلاصه می‌شود.

ایجاد تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از غذاهای فیبردار که از یبوست جلوگیری می‌کنند، استفاده از جوشانده‌ی گیاه گل قهر، استفاده از روغن درخت چای برای مالش ناحیه‌ی موردنظر، استفاده از عسل مونیکا و ... از جمله روش‌های درمان خانگی فیستول هستند.

درمان دارویی

استفاده از انواع دارو و پماد نیز برای کاهش علائم فیستول موثر هستند. برخی از داروهایی که بدون نسخه می‌توان تهیه کرد عبارتند از: مترونیدازول، پماد حاوی آنتی‌بیوتیکی که معمولا برای درمان عفونت‌ها و ترشحات فیستول مقعدی استفاده می‌شود.

جراحی

از قدیم یکی از روش های درمان فیستول مقعد، عمل جراحی است. جراحی فیستول مقعد روش‌های مختلفی دارد که آن‌ها را بررسی می‌کنیم. اولین روش، روش فلپ پیشرفته است

اگر فیستول از ماهیچه‌های اسفنکتر مقعد عبور کند و همچنین انجام فیستولوتومی نیز خطر زیادی برای ایجاد بی‌اختیاری داشته باشد، از روش فلپ پیشرفته برای جراحی استفاده می‌شود.

این استراتژی شامل بریدن و یا خراشیدن فیستول و پوشاندن سوراخی است که از آن وارد روده شده است. تکنیک‌های سِتون روش دیگری برای عمل جراحی فیستول مقعد است. اگر فیستول از بخش قابل‌ توجهی از عضله‌ ی اسفنکتر مقعد عبور کند، پزشک در ابتدا وارد کردن ستون را توصیه می‌کند. ستون قطعه‌ ای نخ جراحی است که برای چندین هفته در فیستول باقی خواهد ماند تا آن را باز نگه دارد.

این کار به تخلیه‌ و التیام فیستول کمک زیادی می‌کند و در عین حال نیز از بریدن ماهیچه‌های اسفنکتر جلوگیری خواهد کرد. در نظر داشته باشید که این روش درد بسیاری دارد و نیازمند بیهوشی و بستری در بیمارستان است که بالطبع نقاهت طولانی نیز به همراه دارد

فیستولوتومی

یکی دیگر از روش ها برای درمان فیستول مقعد، استراتژی فیستولوتومی است. این روش شامل ایجاد برش در تمام طول فیستول برای باز کردن آن است، به صورتی که به شکل یک زخم صاف بهبود یابد. فیستولوتومی یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی برای بسیاری از انواع فیستول‌های مقعدی شناخته می‌شود. اگرچه که معمولاً فقط برای فیستول‌هایی مناسب است که از عضلات اسفنکتر عبور نمی‌کنند.

زیرا خطر بی‌اختیاری در این موارد فیستول کمتر است. در مواردی که فیستولوتومی خطرناک بوده و امکان بی‌اختیاری در مدفوع وجود داشته باشد، پزشکان از روش LIFT نیز استفاده می‌کنند.

درمان فیستول بدون جراحی و با لیزر

درمان لیزری فیستول یکی از روش‌های نوین درمان این عارضه است که با پیشرفت علم و تکنولوژی در دنیا به کار گرفته شد. در این روش درمان فیستول مقعد بدون درد و خون‌ریزی و بیهوشی امکان‌پذیر گردیده است. در این روش با استفاده از لیزر، فیستول مقعدی به آرامی برداشته شود. در ابتدا پروب فیبر نوری انعطاف‌پذیر همراه با تابش لیزر از بیرون به داخل مجرای فیستول وارد شده و دوباره از انتهای مجرا خارج می‌شود. سپس با تابش اشعه‌ی لیزر، عفونت به صورت کنترل شده از بین می‌رود و مجرای فیستول ترمیم می‌شود.

غده مقعدی که در ابتدا باعث ایجاد این بیماری شده بود هم غیرفعال می‌شود. پس از تمیز کردن و تخلیه‌ی کامل مجرا، محل لیزر بدون بخیه و باز باقی می‌ماند تا خودبه‌خود و از داخل درمان شود.

درمان خانگی

رژیم غذایی موضوعی است که به‌طور مستقیم با روند درمان بیماری‌ها در ارتباط بوده و به تسریع روند درمان کمک می‌کند. برای بهبود روند درمان فیستول مقعد نیز بهتر است از غذاهایی استفاده کرد که منجر به یبوست نشوند. غذاهایی سرشار از فیبر مثل میوه و سبزیجات و غلات، روغن زیتون، عسل، بادام، سیر و پیاز و لبنیات. همچنین مصرف بسیار آب نیز به این امر کمک کرده و سبب سرعت در روند درمانی فیستول می‌شود.

روش‌های نوین

استفاده از پلاگ‌های زیستی برای درمان فیستول مقعدی یکی از روش‌های نوین درمانی است که در زمانی که جراحی ممکن است پیچیده و پرخطر باشد، به کار می‌رود. در این روش از پلاگ‌هایی که از مواد طبیعی مثل کلاژن تهیه می‌شوند به عنوان سدی فیزیکی استفاده می‌کنند که با مسدود کردن فیستول به بافت بدن اجازه ترمیم می‌دهد.

مراقبت‌های بعد از لیزر فیستول

مراقبت‌های بعد از انجام عمل فیستول، شامل فعالیت‌های روزانه، رژیم غذایی، مصرف داروها و مراقبت از ناحیه‌ی جراحی شده است. استراحت، پیاده‌روی‌های روزانه، جلوگیری از رانندگی‌های طولانی‌مدت و استفاده از تیوب برای رانندگی و مراقبت از محل زخم و شستشوی آن از جمله کارهایی است که پس از عمل باید انجام داد.

مجاری فیستول باید درمان شوند، زیرا به خودی خود بهبود نمی‌یابند. اگر فیستول مقعد برای مدت طولانی درمان نشود، خطر ابتلا به سرطان در مجرای فیستول وجود دارد. درمان اکثر فیستول‌ها ساده است؛ چرا که یا می‌توان مسیرفیستول را باز کرد یا مجرای داخل آن را به طور کامل جدا کرد. بر این اساس بهتر است به محض مشاهده‌ی علائم اولیه‌ی فیستول، سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده تا از بروز علائم بیشتر جلوگیری شود.

فیستول مقعد در کودکان

برای درمان فوری فیستول مقعد در کودکان، استفاده از لیزر یکی از بهترین و قطعی‌ترین روش‌ها به شمار می‌رود که در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بدون ایجاد عوارض این عارضه را در کودک شما درمان می‌کند.

روش‌های پیشگیری از فیستول مقعد

• درمان بیماری‌های مقعدی مثل یبوست و آبسه
• داشتن رژیم غذایی سالم
• مصرف مقدار کافی آب در طول روز
• ورزش و تحرک
• رعایت بهداشت فردی

بررسی تاثیر استرس و فشار روانی بر فیستول

استرس و فشار روانی عامل ایجاد اسپاسم اسفنگترهای مقعد و اختلال در کارکرد دستگاه گوارش می‌شوند، این مشکلات در طولانی مدت منجر به ابتلا به با دیگر بیماری‌های مرتبط با مقعد خواهد شد.

سوالات رایج درباره‌ی درمان فیستول مقعد

از بین روش لیزر و جراحی کدوم مورد برای درمان مناسب تر است؟

درمان فیستول مقعد با لیزر روشی کم‌تهاجمی و کم خطر است و دوران نقاهت کوتاهی دارد.

در زمان شیردهی می‌توان برای لیزر فیستول اقدام کرد؟

بله در زمان شیردهی منبعی برای استفاده از لیزر در درمان فیستول مقعد وجود ندارد.

تجربیات بیماران بهبود یافته

تجربه بیماران بهبود یافته از فیستول مقعد معمولاً پس از طی مراحل درمان، با کاهش درد و ناراحتی چشمگیری همراه است. بیشتر بیماران پس از عمل جراحی یا درمان با لیزر، از بهبود تدریجی علائم اصلی فیستول مانند درد مزمن و ترشح چرک از ناحیه مقعدی صحبت می‌کنند. جراحی معمولاً با موفقیت همراه بوده و بیماران از بازگشت به فعالیت‌های عادی زندگی روزانه خود بدون درد یا ناراحتی خبر می‌دهند.

پژوهش‌ها و تحقیقات انجام شده

یک مطالعه که اخیرا در ایران انجام شده درباره فیستول مقعدی از سونوگرافی اندوانال (EUS) تقویت‌شده با هیدروژن پراکسید استفاده کرده تا محل دقیق فیستول را تشخیص دهد. این پژوهش بر روی ۳۲ بیمار انجام شد و نشان داد که به‌عنوان یک راهکار غیرتهاجمی، برای برنامه‌ریزی جراحی و کاهش عوارض جانبی بسیار مفید است. علاوه بر این، این مطالعه نشان داد که در موارد پیچیده فیستول، استفاده از این روش می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی میزان موفقیت درمان را افزایش دهد.